Wartość księgowa a rynkowa – czym się różnią?

Celem inwestora poszukującego okazji inwestycyjnych jest realizacja zasady„kupić tanio, sprzedać drogo”, co jest gwarancją zysku. Aby sprawdzić, czy planowana inwestycja jest opłacalna, każdy zainteresowany powinien znać terminologię, związaną z wartością przedsiębiorstwa oraz niezbędne wskaźniki, które pomogą mu podjąć ostateczną decyzję.

Wartość firmy należy do kategorii ekonomicznych. Jest ona tworzona przez atrybuty danego przedsiębiorstwa, które nie podlegają samodzielnej wycenie – określenie wartości atrybutów staje się możliwe tylko wtedy, gdy weźmie się pod uwagę ich całokształt. Pojęcie to jest istotne szczególnie dla podmiotów gospodarczych planujących inwestycję lub przejęcie (tak zwane wchłonięcie) innych podmiotów gospodarczych.

Oczywistym celem takiego zabiegu jest zwiększenie wartości danego przedsiębiorstwa, poprzez powiększenie działalności i związanych z nią zysków. To jeden z głównych celów inwestycyjnych każdej firmy. Pozwala on bowiem na uzyskanie przewagi nad konkurencją, jak również zapewnia długotrwały sukces ekonomiczny. Przejęcie jednego podmiotu przez inny związane jest również z ekspansją gospodarczą.

Wartość księgowa

Pod pojęciem wartości księgowej kryje się suma aktywów (czyli nieruchomości, ruchomości, środków na rachunku, patentów czy aktyw niematerialnych) danej spółki, pomniejszona o jej zobowiązania (wobec kontrahentów, jak również wszelkie zaciągnięte przez firmę kredyty czy pożyczki). Najprościej rzecz ujmując, wartość księgowa spółki to suma gotówki, jaka zostałaby wypłacona, gdyby firma ogłosiła likwidację, spłaciła swoje wszystkie zobowiązania oraz wyprzedała aktywa.

Chcąc dokonać inwestycji, należy zapoznać się z najbardziej aktualnymi danymi, odnoszącymi się do wartości księgowej danej firmy – czyli przeanalizować sytuację w ostatnim kwartale jej funkcjonowania. Wartość księgowa ma bowiem tendencję do gwałtownych wzrostów (chociażby podczas fuzji czy przejęć), jak również spadków, spowodowanych odpisami, umorzeniami, bądź wypłatą dywidend. 

Wartość rynkowa

Pojęcie wartości rynkowej z kolei określa najwyższą cenę, po jakiej kupujący byłby w stanie nabyć dane produkty lub usługi oraz najniższą, na jaką może zgodzić się sprzedający. Jest to więc wartość, według której odbywa się handel aktywami na rynku. Warto pamiętać, iż jest ona uzależniona od różnych czynników, m.in. sytuacji politycznej, preferencji kupujących/sprzedawców, jak i koniunktury.

Wyróżnia się następujące wartości rynkowe:

  • wartość godziwa,
  • wartość rynkowa dodana,
  • wartość rynkowa firmy,
  • wartość rynkowa kapitału własnego.
InPost abonamenty

Różnice między wartością księgową a rynkową

W pierwszym przypadku mamy do czynienia z wartością zarejestrowaną w księgach firmy, podczas gdy drugie odnosi się wyłącznie do przewidywanej ceny, za jaką dany składnik aktywów mógłby zostać sprzedany na rynku. Wartość księgowa jest więc rzeczywistą wartością, a rynkowa wyłącznie szacunkiem.

Co więcej, za pomocą wartości księgowej można obliczyć kapitał własny firmy. Rynkowa informuje o aktualnej cenie rynkowej danego towaru czy usługi. Podstawę obliczeń w pierwszym przypadku stanowią środki trwałe, którymi dysponuje firma. Do obliczenia wartości rynkowej służą z kolei aktywa rzeczowe i wartości niematerialne przedsiębiorstwa. Istotna staje się także częstotliwość zmian, zachodzących w obu tych wartościach. W przypadku księgowej zachodzą one rzadko (co roku), z kolei rynkowej – praktycznie codziennie.

Bez wątpienia każda z tych wartości ma swoje wady i zalety jako wskaźnik. Głównym walorem księgowej jest łatwość obliczeń – wszelkie niezbędne dane są bowiem zawarte w bilansie firmy. Co więcej, to właśnie ona stanowi przydatną informację dla inwestorów, pragnących wzbogacić się o akcje danego przedsiębiorstwa. Także na jej podstawie można określić rzeczywisty koszt lub wydatek, który zostanie poniesiony podczas nabywania konkretnego składnika aktywów. Dużą zaletą wartości księgowej jest również jej stałość.

Walorem wartości rynkowej jest przede wszystkim możliwość uwzględnienia aktualnie panujących trendów rynkowych. Za jej pomocą można także określić, czy dany projekt ma szanse zaistnieć – czyli czy warto inwestować w jego realizację.

Wskaźnik wartości rynkowej do księgowej

Tym, co szczególnie interesuje inwestorów, pragnących wyłożyć własny kapitał na daną spółkę, jest przede wszystkim opłacalność takiego interesu. W tym celu warto zapoznać się ze wskaźnikiem wartości rynkowej do księgowej. Stanowi to porównanie giełdowej wyceny spółki oraz jej wartości, która wynika ze sprawozdań finansowych, dotyczących kosztów historycznych.

Wskaźnik wartości rynkowej jest ilorazem bieżącej ceny akcji oraz wartości księgowej (tożsamej z wartością kapitału własnego). Jeżeli wskaźnik ten przekracza 1,0, oznacza to, iż wartość rynkowa jest wyższa od księgowej – czyli sugeruje, że wartość przyszłego potencjału firmy jest większa niż koszt inwestycji. Gdy wskaźnik jest niższy niż 1,0 (czyli wartość rynkowa jest niższa od księgowej) inwestor dostaje wyraźny sygnał, iż firma niewłaściwie zarządza aktywami.