Social media w ostatnich latach rozwinęły się do tego stopnia, że przestały być już zwykłymi portalami społecznościowymi do komunikacji ze znajomymi, a stały się także narzędziem marketingowym. Są codziennością dla wielu osób, miejscem, w którym umieszcza się relacje i toczy dyskusje. Warto jednak zdawać sobie sprawę z zagrożenia, jakie niosą za sobą media społecznościowe. Co się do nich zalicza?
Co to są media społecznościowe?
Media społecznościowe to przestrzenie w internecie, które służą do komunikowania się z innymi użytkownikami. Mogą przybrać formę aplikacji mobilnych lub stron internetowych (portali z komunikatorem). Do najpopularniejszych tego typu serwisów zalicza się Facebook, Instagram, YouTube, WhatsApp, WeChat czy TikTok. Aby skorzystać z tych platform, konieczne jest założenie indywidualnego profilu.
Social media są również narzędziem dla działań marketingu internetowego. Swoje konta mają tam różne marki i służą im one nie tylko do promocji, ale także do sprzedaży produktów, np. w marketplace serwisu Facebook. Dlatego też stanowią nie tylko miejsce do rozmów z przyjaciółmi – na każdym kroku próbują przekonać internautów do zakupu produktu lub skorzystania z usługi.
Jakie są powody korzystania z mediów społecznościowych?
Powodów korzystania z social mediów jest wiele. Według raportu Digital 2022 przeprowadzonego przez organizację Hootsuite (dane z trzeciego kwartału, a nie całego roku), spośród najpowszechniejszych motywów można wymienić następujące:
- pozostawanie w kontakcie z rodziną i znajomymi;
- wypełnianie wolnego czasu;
- przeglądanie nowych stories (krótkich relacji);
- odnajdywanie contentu (różnego rodzaju artykułów, filmików, publikacji).
Ważnym aspektem przeglądania social mediów jest bycie na bieżąco z aktualnymi sprawami, a także poszukiwanie inspiracji zakupowych. Użytkownicy lubią również wymieniać się opiniami z innymi i wchodzić w dyskusje na różne tematy.
Ile czasu spędzamy w mediach społecznościowych?
We wspomnianym wyżej raporcie udostępniane są także dane, które odnoszą się do liczby osób w sieci, czasu spędzanego w internecie, poświęconego na media społecznościowe i wielu innych. Szacuje się, że na świecie ok. 62,5% populacji korzysta z zasobów sieci (jest to ok. 4,95 miliarda osób). Aktywnych użytkowników mediów społecznościowych jest nieco mniej, bo 58,4% (czyli 4,62 miliarda). Spędzają oni średnio 6 godzin dziennie na korzystaniu z internetu, w tym ok. 2,5 godziny na portalach społecznościowych.
A jak to wygląda w przypadku Polski? Dla 87% społeczeństwa internet jest codziennością, z kolei 72% regularnie odwiedza social media. W sieci spędzają dziennie 6 godzin 39 minut, a w mediach społecznościowych – 1 godzinę 49 minut.
Jakie zagrożenia niosą media społecznościowe?
Korzystanie z mediów społecznościowych bez wątpienia wiąże się z pewnymi zagrożeniami. Użytkownicy umieszczają w internecie różne treści o charakterze prywatnym – relacje z ważnych wydarzeń w życiu, zdjęcia z wakacji itp. Bezmyślne korzystanie z wirtualnych sposobów jest w stanie prowadzić do poważnych konsekwencji na tle:
- Cyberbezpieczeństwa – zakładając konto, należy podać szereg danych, takich jak imię i nazwisko czy adres e-mail. Wiele osób udostępnia jednak znacznie więcej informacji o sobie. Często zapomina się, jak niebezpieczny jest internet i że po drugiej stronie ekranu mogą się znaleźć różne osoby, w tym również te, które wykorzystują upublicznione dane m.in. do ataków hakerskich. Dotyczą one przeważnie próby wyłudzenia pieniędzy. Obecnie hakerzy używają różnorodnych sposobów na wyłudzenie danych (m.in. wykorzystywanie cudzego wizerunku do podszywania się pod inne osoby).
- Ochrony wizerunku – social media służą do dzielenia się przeżyciami i wspomnieniami z innymi ludźmi. Dlatego też często umieszcza się relacje, własne, cudze zdjęcia, np. z przyjaciółmi, rodziną, czy z dziećmi. Niestety może to prowadzić do nadużyć – szczególnie powinno się chronić wizerunek małych dzieci.
- Zdrowia psychicznego – psychologowie już od pewnego czasu publikują wyniki badań, które jasno pokazują, że internauci (w szczególności młodzież i młodzi dorośli) zwracają uwagę na liczbę lajków, udostępnień i wskaźnik popularności. Skutki tego zjawiska mogą prowadzić do globalnie obniżonej samooceny.
Media społecznościowe – zagrożenia dla najmłodszych użytkowników
Portale społecznościowe mogą okazać się szczególnie niebezpiecznym miejscem dla dzieci (pod względem wykorzystywania ich zdjęć, filmików, a także przeglądania nieadekwatnych do wieku treści). Dlatego też należy od samego początku zwiększać u nich świadomość na temat zagrożeń – uczulić na rodzaj publikowanych zdjęć. Warto również załączyć kontrolę rodzicielską na konto, która będzie w stanie blokować wrażliwe treści.
Jak bezpiecznie korzystać z portali społecznościowych?
Jednym ze sposobów na zadbanie o bezpieczeństwo w sieci jest zabezpieczenie prywatności konta i profilu np. poprzez ograniczenie kontaktów do znajomych i rodziny. Zaleca się także obserwację swojego zachowania pod kątem uzależnienia i przeciwdziałanie mu (np. poprzez ograniczanie czasu scrollowania).
Pierwszym krokiem jest jednak sama świadomość konsekwencji udostępniania wszystkiego. Warto uregulować ustawienia prywatności i zaznaczyć, jaki rodzaj treści udostępnianych przez konto jest publiczny, a jaki prywatny. Należy również zadbać o zabezpieczenie haseł i przestrzegać podstawowych zasad dotyczących zjawiska bezpieczeństwa – nie klikać w podejrzane linki i uważać na wrażliwe dane udostępniane na profilu.
Media społecznościowe to portale, dla których istotną zakładką są ustawienia prywatności. Istotny temat to również bezpieczeństwo dzieci i pozostałych internautów. Można się spotkać z poważnymi zagrożeniami, takimi jak wyciek danych osobowych.
